Alles wat je moet weten over eigen risico en eigen bijdrage
Wil je weten hoe het zit met eigen risico en de eigen bijdrage? Beide kunnen invloed hebben op je zorgkosten, maar ze betekenen iets anders. We leggen het hier duidelijk uit, met handige voorbeelden en tips, zodat je precies weet waar je aan toe bent.
In het kort
- Eigen risico: Dit is het bedrag dat je eerst zelf betaalt voordat de zorgverzekeraar zorgkosten vergoedt uit de basisverzekering.
- Eigen bijdrage Dit is een vast bedrag of percentage dat je zelf betaalt voor bepaalde zorg uit de basisverzekering.
- Vrijwillig eigen risico Je kunt kiezen voor een hoger eigen risico, tot € 500,- extra, in ruil voor een lagere premie.
- Uitzonderingen Voor bepaalde zorg (bijvoorbeeld de huisarts) betaal je geen eigen risico.
- Gespreid betalen Verwacht je veel zorgkosten? Veel zorgverzekeraars bieden een regeling om het eigen risico in termijnen te betalen. Maak je geen gebruik van het eigen risico, dan betaalt de zorgverzekeraar je terug.
Wat is het verplichte eigen risico?
Vanaf je 18e verjaardag moet je premie betalen en geldt ook het verplichte eigen risico. Het verplichte eigen risico is het bedrag dat je elk jaar eerst zelf betaalt voordat je zorgverzekeraar zorg uit de basisverzekering vergoedt.
Ben je jonger dan 18 jaar?
Dan geldt er geen eigen risico. Het eigen risico start op de eerste dag van de maand na je 18e verjaardag.
Ben je 18 jaar of ouder?
Dan is het verplichte eigen risico € 385,- per jaar (2025). De overheid stelt dit bedrag jaarlijks vast.
Voorbeeld eigen risico in het jaar dat je 18 wordt
Word je in juli 18? Dan betaal je vanaf augustus (de eerste dag van de maand na je 18e verjaardag) eigen risico. Je betaalt dan naar rato, dus 5/12 van € 385,-, dus maximaal € 160,42 verplicht eigen risico.
Let op
Ben jij verzekeringnemer? En staan er meerdere volwassenen op jouw polis? Dan betaal jij voor elke volwassene op die polis het eigen risico. Natuurlijk alleen als zij gebruik hebben gemaakt van zorg uit het basispakket.
Het vrijwillige eigen risico
Het verplicht eigen risico van € 385,- kan je niet verlagen. Wel kan je er voor kiezen om het eigen risico te verhogen met maximaal € 500,- per jaar. In ruil hiervoor krijg je een korting van je zorgverzekeraar op de maandpremie. Verwacht je weinig zorgkosten uit de basisverzekering? Dan kan het interessant zijn om je eigen risico te verhogen. Let er dan wel op dat je het geld voor het verhoogde eigen risico achter de hand hebt.
Let op
Kies alleen voor een vrijwillig eigen risico als je verwacht weinig zorgkosten te maken en als je het vrijwillig eigen risico zonder problemen kunt betalen. Bij onverwachte zorgkosten moet je namelijk je verplichte- én je vrijwillige eigen risico betalen. Heb je een vrijwillig eigen risico van € 500,-, dan is je totale eigen risico € 885,- (€ 385,- plus het vrijwillig gekozen bedrag tot maximaal € 500,-. Pas daarna gaat je zorgverzekeraar kosten vergoeden.
Zorg waar geen eigen risico voor geldt
Je betaalt geen eigen risico voor een bezoek aan de huisarts. En dus ook niet voor een bezoek aan de huisartsenpost. Maar stuurt de huisarts je bijvoorbeeld naar het ziekenhuis voor een röntgenfoto? Dan geldt hiervoor wel het eigen risico. Andere uitzonderingen waarvoor je het eigen risico niet betaalt zijn onder andere verloskundige zorg, wijkverpleging en bezoek aan de tandarts voor kinderen onder de 18 jaar.
Zorgkosten en eigen risico per kalenderjaar
Zorgkosten worden meestal toegerekend aan het jaar waarin de zorg plaatsvindt. Bij ziekenhuisbehandelingen werkt dit iets anders, omdat ziekenhuizen uitgaan van een diagnose-behandelcombinatie (dbc).
- Alle zorg binnen één dbc valt onder het eigen risico van het startjaar, zelfs als de behandeling in een nieuw kalenderjaar doorgaat.
- Als je behandeling in één jaar begint en doorloopt in het volgende jaar, dan kan een vervolg-dbc worden geopend. In dat geval moet je voor beide jaren eigen risico betalen.
Hierdoor kan het gebeuren dat je voor een doorlopende behandeling in twee opeenvolgende jaren eigen risico moet betalen.
Eigen risico in het buitenland
Net als in Nederland betaal je ook in het buitenland eigen risico voor zorg die je vergoed krijgt uit de basisverzekering.Bij spoedeisende zorg moet je altijd contact opnemen met de alarmcentrale van je zorgverzekeraar. Dit nummer staat op de achterkant van je zorgpas, de ‘European Health Insurance Card’ (EHIC). Bij een ziekenhuisopname is dit zelfs verplicht.
Betalen van het eigen risico
Bij sommige zorgverzekeraars krijg je een digitaal betaalverzoek per e-mail. Bij anderen betaal je het automatisch, net als je maandpremie. Lukt een automatische afschrijving niet? Dan stuurt de zorgverzekeraar je altijd een betalingsverzoek.
Kun je het eigen risico niet betalen, neem dan contact op met je zorgverzekeraar. Jullie kunnen dan samen een betalingsregeling afspreken, zodat je het verschuldigde verplichte eigen risico en het eventuele vrijwillige eigen risico in termijnen kan betalen.
Om te voorkomen dat je het eigen risico niet kunt betalen, kun je er ook voor kiezen om het verplicht eigen risico gespreid over het jaar te betalen. Maak je geen gebruik van het eigen risico, dan betaalt de zorgverzekeraar je terug. Je maakt dus de keuze vooraf, dat is vooral handig als je verwacht het eigen risico volledig te gebruiken.
Tip
Houd rekening met een rekening van het eigen risico: reserveer maandelijks een bedrag of kies vooraf voor gespreid betalen.
Goed om te weten
Betaalde je het verplichte eigen risico vooraf gespreid? Als je dit jaar geen zorgkosten maakt, krijg je het bedrag terug van je zorgverzekeraar.
Eigen bijdrage
De eigen bijdrage is een vast bedrag of percentage dat je zelf betaalt voor bepaalde zorg uit de basisverzekering. Dit geldt bijvoorbeeld voor: geneesmiddelen, hulpmiddelen zoals hoortoestellen, ziekenvervoer, kraamzorg en kunstgebitten. De overheid bepaalt welke zorg een eigen bijdrage heeft en hoe hoog deze is.
De eigen bijdrage staat los van het eigen risico. Dit betekent dat je deze kosten altijd zelf moet betalen, ook als je eigen risico al volledig is gebruikt.
Voorbeeld
Je hebt een kunstgebit nodig dat € 900,- kost. De zorgverzekeraar vergoedt 75% (€ 675,-). De eigen bijdrage is 25% (€ 225,-). Je hebt nog € 385,- openstaan aan eigen risico.
- Eerst wordt het eigen risico verrekend: € 385,- gaat af van de vergoeding.
- Wat je vergoed krijgt: € 675,- min € 385,- = € 290,-.
- Wat je zelf betaalt: € 225,- (eigen bijdrage) plus € 385,- (eigen risico) = € 610,-.
Let op
Soms vraagt een zorgverlener een ‘vrijwillige eigen bijdrage’. Dit mag niet. Als je hiermee te maken krijgt, meld dat dan bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en neem contact op met je zorgverzekeraar voor advies.